Twitter (X), yanlış bilgi üzerine çalışan araştırmacıları engelliyor

X'in akademik erişim kısıtlaması yanlış bilgi sorunu üzerine araştırmalarını tehdit ediyor.

Elon Musk'ın sahibi olduğu X (eski adıyla Twitter), API'sine akademik erişimi önemli ölçüde kısıtlayarak yanlış bilgilendirme üzerine yapılan çalışmaları fiilen engelliyor. Bu karar sadece sosyal medyanın toplumsal etkilerinin araştırılmasını engellemekle kalmıyor, aynı zamanda akademik araştırmalar için veri erişimini zorunlu kılan Avrupa Dijital Hizmetler Yasası'nı (DSA) da potansiyel olarak ihlal ediyor.

Musk'ın ücretsiz API erişiminin yerine son derece pahalı bir ücret rejimi getirme hamlesi, neredeyse tüm akademisyenleri dışarıda bırakarak şeffaflık ve platformun yanlış bilgilendirmeyle mücadele taahhüdüne ilişkin endişeleri artırdı.

Bu durum, Avrupa Komisyonu tarafından X'in DSA'yı ihlal edip etmediğine, özellikle de araştırmacılara veri sağlanmasına ilişkin bir soruşturma başlatılmasına neden oldu. Akademik camianın yaşadığı hayal kırıklığı aşikar; pek çok kişi bu durumu yanlış bilgilendirmeyle mücadelede geriye doğru atılmış bir adım ve sosyal medyanın bütünlüğünü işbirliği içinde geliştirmek için kaçırılmış bir fırsat olarak görüyor.

Avrupa Dijital Hizmetler Yasası nedir?

Avrupa Dijital Hizmetler Yasası (The EU's Digital Services Act - DSA), Avrupa Birliği'nin dijital ortamda kullanıcıların daha güvenli bir çevrimiçi deneyim yaşamasını sağlamak ve dijital hizmet sağlayıcıları üzerinde daha sıkı bir düzenleme getirmek amacıyla tasarlanmış bir yasal düzenlemedir. 2020 yılında Avrupa Komisyonu tarafından önerilen ve 2022'de kabul edilen DSA, çevrimiçi platformlar ve arama motorları üzerindeki yükümlülükleri artırarak, özellikle büyük teknoloji şirketlerinin faaliyetlerine yönelik şeffaflığı ve hesap verebilirliği güçlendirir. DSA'nın temel amaçları arasında yanlış bilgilendirme, yasa dışı içeriklerin yayılmasının önlenmesi, kullanıcıların çevrimiçi güvenliğinin artırılması ve dijital alanda adil bir rekabet ortamının sağlanması yer almaktadır.

Yasanın öne çıkan noktaları arasında şunlar bulunmaktadır:

• Şeffaflık ve Raporlama: Platformların reklamcılık ve algoritmik öneri sistemleri hakkında daha fazla şeffaflık sağlamalarını gerektirir.

• Yasa Dışı İçerikle Mücadele: Platformların yasa dışı içerikleri hızlı bir şekilde kaldırmaları için etkili mekanizmalar kurmalarını talep eder.

• Kullanıcı Hakları: Kullanıcıların platformlardaki kararlara itiraz etme ve yanlışlıkla kaldırılan içerikleri geri yükletme hakkı gibi haklarını güçlendirir.

• Risk Değerlendirmesi ve Denetim: Büyük platformların risk değerlendirmesi yapmalarını ve bağımsız denetimlere tabi tutulmalarını şart koşar.

• Çocukların Korunması: Çocukların çevrimiçi güvenliğini artıracak özel önlemleri içerir.

• Veri Erişimi: Araştırmacılara platformlardaki verilere erişim hakkı tanıyarak, yanlış bilgilendirme ve toplumsal etkiler üzerine çalışmalar yapılmasını kolaylaştırır.

DSA, Avrupa Birliği'nde dijital hizmet sağlayıcıları için bir dönüm noktası niteliğindedir ve dünya çapında benzer düzenlemeler için bir model teşkil etmektedir. Avrupa dışındaki şirketler de Avrupa Birliği'ndeki kullanıcılara hizmet verdikleri sürece bu yasaya uymak zorundadır.